بیماری چاقی

چاقي بيش از حد يک بيماري جدي است که در طي زمان و به آرامي علائم زيادي از خود به جاي مي گذارد. بر طبق گزارش سازمان بهداشت جهاني در سال 2016، حدود 9/1 ميليارد فرد بالغ در سراسر جهان داراي اضافه وزن و بيش از 650 ميليون نفر به بيماري چاقي مبتلا بوده اند. بر اساس گزارش مرکز کنترل و پيشگيري بيماري ها در ايالات متحده، 5/36 % افراد بالغ به چاقي مبتلا هستند که اين آمار هر سال در حال افزايش است. در گذشته سيگار اولين دليل ابتلا به بيماري هاي  قابل پيشگيري و ناتوان کننده بود، ولي در حال حاضر چاقي با پيشي گرفتن از سيگار اين جايگاه را به خود اختصاص داده است. در ميان علائم و بيماري هاي زيادي که در اثر چاقي ممکن است بروز نمايند، خطر ابتلا به بيماري هاي قلبي – عروقي و ديابت نوع دو بيش از همه افزايش يافته است. برآورد مي شود که بيش از 80 % موارد ديابت نوع دو با چاقي در ارتباط مي باشند.

تعريف چاقي (Obesity)

بر اساس تعريف انستيتوي ملي بهداشت آمريکا، اگر کسي صد پاوند (حدود 45 کيلوگرم) يا بيشتر از وزن طبيعي خود اضافه وزن داشته باشد يا انديکس متابوليسم پايه (BMI) او معادل 40 يا بيشتر باشد، اين فرد به بيماري چاقي مبتلاست. همچنين افرادي که به بيماري هاي ديابت نوع دو، فشارخون، بالا بودن کلسترول خون، بيماري هاي قلبي – عروقي، وقفه تنفسي در خواب، بازگشت اسيد معده به مري (GERD)، انواع سرطان، کبد چرب، پوکي استخوان و افسردگي مبتلا هستند نيز حتي با داشتن BMI معادل 35 يا بيشتر، چاق به شمار مي آيند.

درمان چاقي

پيشگيري همواره بهترين درمان است. از اين رو تغذيه مناسب، فعاليت مداوم و ورزش راه هاي اصلي جلوگيري از چاقي مي باشند. به هرحال در صورت ابتلا به چاقي، روش هاي مختلفي براي درمان توصيه مي شوند. اين روش ها شامل درمان هاي دارويي و روش هاي مختلف جراحي مي باشند. متاسفانه ضريب موفقيت روش هاي دارويي تنها 10% مي باشد، در صورتي که روش هاي مختلف جراحي بين 40 تا 80% موفقيت نشان مي دهند. يکي از روش هاي جراحي، برداشتن چربي هاي اضافي به منظور کاهش وزن است. اگرچه بسياري از مردم روش برداشتن چربي هاي اضافي بدن به منظور کاهش وزن را در زمره اعمال جراحي زيبايي قلمداد مي کنند، اما بايد توجه داشت که براي افراد مبتلا به چاقي، هدف اوليه اين روش حفظ سلامت بيمار و کاهش خطر مرگ افراد مبتلا مي باشد. براي درک بهتر اين موضوع بايد گفت که با هر پنج واحد افزايش در ميزان BMI، ميزان مرگ و مير افراد در حدود سي درصد افزايش و شانس زنده ماندن افراد مبتلا در 8 تا 10 سال بعد به ميزان دو تا چهار سال کاهش مي يابد. يکي از روش هاي بسيار موثر در درمان چاقي روش هاي کم تهاجمي براي کم کردن حجم معده، کاهش اشتها يا کاهش جذب مواد در روده ها موسوم به جراحي Bariatric هستند. در اين روش ها مثلا با قرار دادن بالون درون معده يا يک باند به دور آن، حجم معده و در نتيجه اشتهاي فرد کاهش مي  يابد يا با جراحي (Bypass) بخشي از غذا مستقيما از معده وارد قسمت دوم روده کوچک مي شود تا جذب غذا کاهش يابد.

در خاتمه بايد گفت که امروزه بيماري چاقي تبديل به يکي از معضلات اصلي جوامع بشري و سيستم هاي بهداشتي – درماني گرديده است. از آنجا که کاهش وزن بدن مي تواند در افزايش طول عمر افراد مبتلا به چاقي و جلوگيري از معلوليت هاي آنها نقشي کليدي داشته باشد، انتخاب بهترين روش کاهش وزن در افراد مبتلا به بيماري چاقي داراي اهميت خاصي مي باشد. از اين رو مشورت با پزشکي که داراي تخصص در اين زمينه است، بهترين راه کار درمان چاقي و بازگشت سلامتي به افراد مبتلا مي باشد.

دکتر سپهر لاله زاري

جراح عمومي و متخصص در روش هاي پيشرفته کم تهاجمي در درمان چاقي