به نقل از ایسنا از مدیکال نت، در تحقیق جدیدی، محققان از پایش فشار خون سرپایی برای ارزیابی رابطه بین درجه غذای فرآوری شده مصرفی و تغییرپذیری فشار خون استفاده کردند. نتایج آنان نشان میدهد که نسبت بالایی از غذاهای فرآوری شده در رژیم غذایی با افزایش تغییرات فشار خون و افت شدید شبانه ارتباط مثبت دارد. در مقابل، مصرف غذای فرآوری نشده و حداقل فرآوری شده، نوسانات فشار خون را بین روز و شب کاهش داد.
فشار خون بالا یک مشکل بهداشتی جهانی است که برآورد میشود ۳۱.۱ درصد از انسانها را تحت تاثیر قرار دهد و با افزایش مداوم فشار خون مشخص میشود. نتایج تحقیقات نشان داده که فشار خون بالا عامل اصلی ۵۰ درصد سکتههای مغزی و بیماریهای عروق کرونر قلب در سراسر جهان است. این مورد با عوامل غیر قابل تغییر مانند ژنتیک و سن، عوامل قابل تغییر مانند سبک زندگی و انتخابهای غذایی مرتبط است.
از میان بسیاری از ابزارهای موجود برای اندازهگیری فشار خون و فشار خون بالا، پایش فشار خون سرپایی بهعنوان دقیقترین و آموزندهترین در نظر گرفته میشود. برخلاف نمونههای مشابه خود در زمینه ثبت لحظهای، پایش فشار خون سرپایی میتواند تغییرات روزانه را اندازهگیری و ثبت کند.
بنابراین محققان میتوانند از پایش فشار خون سرپایی برای ارزیابی کاهش فشار خون شبانه، افزایش فشار خون صبحگاهی و تغییرپذیری فشار خون استفاده کنند که همه آنها بهطور دقیق خطر قلبی عروقی را پیشبینی میکنند.
نتایج تحقیقات قبلی سعی در ارزیابی رابطه بین پردازش مواد غذایی و سلامت عمومی داشته است. نوا، یک سیستم طبقهبندی مواد غذایی بر اساس درجه فرآوری، ابزار ارزشمندی برای این مطالعات است با این حال، ارتباط بین پردازش مواد غذایی و فشار خون بالا همچنان مبهم است.
تحقیق حاضر نشاندهنده اولین استفاده از دادههای پایش فشار خون سرپایی در چارچوب نوا برای توضیح دادن تأثیر مصرف غذای فرآوریشده بر سلامت قلب و عروق است.
محققان اندازهگیریهای پایش فشار خون سرپایی را از شرکتکنندگان در مطالعه طولی سلامت بزرگسالان برزیل جمعآوری کردند. از ۱۶۶۰ شرکتکنندهای که اندازهگیریهای پایش فشار خون سرپایی را انجام دادند، ۸۴۵ نفر واجد شرایط نبودند و از تجزیه و تحلیل حذف شدند.
۸۱۵ نفری که در این تحقیق شرکت کردند بین سنین ۳۵ تا ۷۰ سال بودند و بهطور مساوی بین شرکتکنندگان مرد (۳/۴۹ درصد) و زن (۷/۵۰ درصد) تقسیم شدند.
محققان دادههای پایش فشار خون سرپایی را هر ۲۰ دقیقه در طول روز (۶ صبح تا ۱۱ بعد از ظهر) و هر ۳۰ دقیقه در طول شب (۱۱ بعد از ظهر تا ۶ صبح) جمع آوری کردند. این دادهها با یک پرسشنامه چند بعدی بسامد غذا تکمیل که در آن مصرف غذا و نوشیدنی شرکتکنندگان در طی ۱۲ ماه ثبت شد.
شرکتکنندگان علاوه بر این، دفترچه ثبت روزانه حاوی زمان خواب و بیداری را تهیه و ارائه کردند. دانشمندان از این دادهها برای تخمین تغییرپذیری فشار خون، کاهش شبانه و افزایش ناگهانی صبحگاهی قبل از بیداری استفاده کردند.
غذای مصرف شده بر اساس استاندارد طبقهبندی نوا به سه نوع، غذاهای فرآوری شده، غذاهای فرآوری نشده یا حداقل فرآوری شده و مواد پختنی و غذاهای فوق فرآوری شده دستهبندی شدند.
بیشتر شرکتکنندگان افراد سفیدپوست خودخوانده بین ۴۵ تا ۵۴ سال بودند. بیشتر آنان در سطح فوق لیسانس یا بالاتر تحصیلات عالی داشتند و به بالاترین سطح درآمد برزیل تعلق داشتند. فعالیت بدنی کلی در شرکتکنندگان کم بود و تنها ۲۸ درصد از آنان در سطوح متوسط تا زیاد فعالیت بدنی داشتند.
استعدادهای ژنتیکی و محیطی برای فشار خون بالا در بسیاری از شرکتکنندگان یافت شد، بهطوری که ۷۰ درصد سابقه خانوادگی فشار خون بالا و ۳۱ درصد از داروهای ضد فشار خون در طول مدت تحقیق استفاده میکردند.
مطابق با برآوردهای قبلی، نسبت مصرف غذا در میان شرکتکنندگان در غذاهای فرآوری نشده یا حداقل فرآوری شده و مواد پختنی (۶۳.۱ درصد) و پس از آن غذاهای فوق فرآوری شده (۲۴.۸ درصد) و غذاهای فرآوری شده (۱۰.۸درصد) کمترین مصرف را داشت. شرکتکنندگان مرد، غذاهای فرآوری شده بیشتری نسبت به سایر افراد نمونه مصرف کردند.
تجزیه و تحلیل نتوانست ارتباط بین دسته مواد غذایی مصرف شده و افزایش فشار خون صبحگاهی را نشان دهد. در مقابل، مصرف زیاد غذاهای فرآوری شده با تغییرات فشار خون بالاتر و احتمال بیشتر کاهش شدید فشار خون شبانه مرتبط بود.
تنظیم برای متغیرهای مخدوش کننده، از جمله سن، جنس، نژاد، تحصیلات، سابقه ژنتیکی، یا درآمد، اعتبار آماری این نتایج را تغییر نداد.
توضیح احتمالی برای این ارتباط مثبت، ترکیب تغذیهای این غذاهاست زیرا فرآیند تولید غذاهای فرآوری شده باعث از دست دادن نهایی آب میشود، علاوه بر آن افزودن شکر، روغن و اغلب سدیم بهعنوان یک عامل خطرزای افزایش فشار خون و پر فشار خونی شناخته میشود که غذای اصلی را به منبعی از مواد غذایی که با پیامدهای بدتر سلامتی همراه است، تبدیل میکند.
از آنجایی که نشان داده شده است که تغییرپذیری فشار خون بهطور مستقل بیماریهای قلبی عروقی و مرگ و میر را پیشبینی میکند، این نتایج برای کمک به اطلاع بشر از مزایای مصرف غذاهای فرآوری نشده یا حداقل فرآوری شده و مواد پختنی نسبت به غذاهای فرآوری شده ضروری هستند.
در حالی که پایش فشار خون سرپایی بهطور گستردهای بهعنوان دقیقترین ابزار برای اندازهگیری فشار خون پذیرفته شده، محدودیت اصلی آن در هزینههای مربوط به استفاده آن نهفته است و مطالعات آینده با حجم نمونههای بزرگ ممکن است نیاز داشته باشند که این نقص را در اوایل طرح تحقیق خود در نظر بگیرند.
نتیجهگیری
این یافتهها اولین شواهدی را ارائه میدهند که نشاندهنده ارتباط مصرف زیاد غذاهای فرآوری شده با افزایش تغییرات فشار خون، بهویژه در ساعات شبانه است و به مضرات مصرف غذاهای فرآوری شده اشاره دارد و اهمیت انتخاب سبک زندگی و رژیم غذایی در سلامت قلب و عروق را تقویت میکند.
نتایج ما همچنین نشان داد که بر خلاف انتظارات، مصرف غذاهای فرآوری نشده بهطور معکوس با الگوی عدم کاهش و افت شدید ارتباط دارد.
محققان نتوانستند به اندازه کافی این درهم آمیختگی را توضیح دهند که ممکن است مسیر را برای تحقیقات آینده در مورد مواد غذایی فوق فرآوری شده هموار کند و به معرفی روشهای پردازش جدیدی کمک کند که خواص مفید غذا را حفظ میکند.
یافتههای این تحقیق در مجله the Nutrition, Metabolism & Cardiovascular Diseases منتشر شده است.